Mühendislikte Teknik Resim Nedir?

by Makina İmalatçıları Birliği

Teknik resim nedir? Mühendislikte teknik resim nerelerde kullanılır? Türk Standartları Enstitüsünün (TSE) Teknik Resim Standartları nelerdir, nereden ulaşılabilir?


Teknik resim

Mühendislikte teknik resim, üç boyutlu bir nesnenin (makinenin) nasıl çalıştığını yahut nasıl üretildiğini anlamak ve anlatmak üzere hazırlanan iki boyutlu bir temsilidir. Genel olarak nesnenin şekli, boyutu, yüzey kalitesi, malzemesi, toleransları, imalat süreci, nesnenin geçmişi, vb. hakkında gerekli bilgileri sağlar. En temel anlamıyla teknik resim, eğitimli bir kişinin nesneleri görselleştirebileceği bir grafik dilidir. Bu çizimler, imalat kapsamına giren tüm mühendislik dallarının kendi içlerinde ve çok dallı entegre uygulamalarında aralarındaki en temel iletişim aracıdır.

Evrensel Bir Dil Olarak Teknik Resim

Teknik resmin dili evrenseldir. Hazırlanan bu çizimler, hazırlandığı yerde konuşulan dile bakılmaksızın dünyanın herhangi bir yerindeki mühendisler ve bu konuda eğitimli teknik elemanlar tarafından kullanılabilir.

Herhangi bir dilin evrensel olması ve herkese aynı anlamı aktarabilmesi için, o dilin birtakım standartlara ve kurallara sahip olması gerekir. Aynı şekilde, mühendislikte kullanılan teknik resmin de bazı kurallara uyması gerekmektedir. Bu amaç doğrultusunda, Türk Standartları Enstitüsü, uluslararası standartları uyarlayarak ve kendi standartlarını geliştirerek kendi teknik resim standartlarını oluşturmuştur. Benzer şekilde, Almanya’nın DIN, İngiltere’nin BS, ABD’nin ANSI standartları örnek verilebilir. Genel olarak Almanya ve ABD’nin standartları diğer ülkelerin standartlarına temel oluşturmaktadır.

Mühendislikte Teknik Resmin Rolü

Teknik resim hazırlayabilme ve okuyabilme yeteneği teknik personeller için olmazsa olmaz şartlarından biridir. Sözlü veya yazılı açıklamaya kıyasla, bu yöntem kısa ve daha açıktır. Standartlaştırma çabaları sayesinde bu çizimler daha kesin sonuçlar verebilir. Örneğin, makine mühendisleri makinelerin çizimini, elektrik ve elektronik mühendisleri devre şemalarının temsilini, inşaat mühendisleri bina çizimlerini teknik resim aracılığıyla çizebilir ve meslektaşlarına aktarabilir.

Burada dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri şudur: Teknik resimlerin çizimini yapan ve kullanan/okuyan kişilerin bahsi geçen standartları ve uzmanlık alanına (makine, inşaat, elektrik-elektronik, havacılık, otomasyon, vb.) göre ilgili sembolleri, lejantları, terimleri bilmesi ve bunlara uyması gerekmektedir. Bu bilgilere vakıf olunmadığı ve uyulmadığı sürece teknik resim çizimi ve kullanımı/okunması doğru gerçekleştirilemez, beklenen fayda sağlanamaz.

Teknik çizim

Mühendislik Teknik Resmi Hangi Becerilere Sahip Olmayı Gerektirir?

  • Mühendislik teknik resimlerini okuma ve çizebilme

  • Nesnelerin serbest elle eskizlerini yapabilme

  • Hayal etme, analiz etme ve iletişim kurma gücü

  • Diğer uzmanlık konularını anlama kapasitesi

Bilgisayar Destekli Tasarım (CAD)

Teknik resim çizimleri günümüz teknolojileri ile daha kolay uygulanabilir duruma gelmişlerdir. Çeşitli ticari isimler altında “Bilgisayar Destekli Tasarım ve Çizim” programları kullanıma sunulmuştur ve zaman içinde oldukça da gelişmişlerdir.

Bu programlar ile teknik resimlerin ilk çiziminin, gerekli değişikliklerin çok daha hassasiyetle çok daha çabuk yapılabilmesine ve dijital teknolojiler sayesinde daha kolay depolanıp çok daha kolay ilgili taraflar ile paylaşılabilmesine olanak sağlamaktadırlar. Özetle, bilgisayar destekli tasarım ve çizim programları tüm mühendislik dallarında yapılan çalışmalara muhteşem kolaylıklar sunmaktadır.

Bilgisayar destekli teknik resim

Teknik Resim Standartları

Türk Standartları Enstitüsünün teknik resimler için hazırladığı standartları, tse.org.tr adresinden arayabilirsiniz. Bu adreste standart arama özelliğini kullanarak, aradığınız standartın en güncel standart numaralarını bulabilirsiniz. Standart arama sayfasında, “Teknik Resim” yazıp aratarak en güncel listelere ulaşabilirsiniz.

Arama sonuçlarında, bir standartla ilgili, yürürlükte olup olmadığı, eğer iptal edilmiş bir standart ise onun yerini alan standardın numarasının ne olduğu gibi bilgilere, standardın yanında bulunan GÖSTER seçeneğine tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Aşağıda, Türk Standartları Enstitüsünün, teknik resim konusunda hazırladığı standartlardan bazılarını standart numaraları ile birlikte görebilirsiniz.

Türk Standartları Enstitüsü TSE’nin Teknik Resim ile İlgili Standartları ve Numaraları

Vida Dişleri ve Vida Dişi Açılmış Parçalar

TS EN ISO 6410

Rulmanlı Yataklar

TS EN ISO 8826

İnşaat Çizimleri – Prefabrik Yapı Elemanları İmalat Resimlerinin Çizimi İçin Genel Kurallar

TS EN ISO 7437 (İngilizce Metin)

Dinamik Uygulamalar İçin Sızdırmazlık Elemanları

TS EN ISO 9222

İnşaat Çizimleri – Genel Düzenleme ve Montaj Çizimlerine Ait Gösterilişlerin Genel Prensipleri

TS EN ISO 7519

İz Düşüm Metotları

TS EN ISO 5456

Teknik Resimlerin ve Çizim Bürolarındaki Diğer Dokümanların Mikrofilme Alınması

TS ISO 3272

Demiryolu Uygulamaları

TS EN 15016

Teknik Mamul Dokümantasyon – Teknik Resim Paftalarının Katlanması ve Boyutları

TS EN ISO 5457/A1 (İngilizce Metin)

Teknik Mamul Dokümantasyon – Teknik Resim Paftalarının Katlanması ve Boyutları – Tadil 1

TS EN ISO 5457/T1

Teknik Resim – Parça Numaraları

TS EN ISO 6433 (İngilizce Metin)

Termal Püskürtme – Termal Püskürtmeli Kaplamalar – Teknik Resimler Üzerinde Sembolik Gösterimler

TS EN ISO 12671 (İngilizce Metin)

Boru Hatlarının Sadeleştirilmiş Gösterilişi

TS EN ISO 6412

Parça Listesinin Düzenlenmesi Kuralları

TS ISO 7573 (İngilizce Metin)

Gösterilişle İlgili Genel Prensipler

TS ISO 128

Lineer ve Açısal Boyutlar İçin Toleranslar

TS 450

Şekil Toleransları ve Konum Toleransları Dördüncü Bölüm Resimler Üzerinde Gösterme Örnekleri

TS 1498

Yapı Teknik Resimleri – İzdüşüm Yöntemleri

TS 1844

Dişlilerin Yaygın Gösterilişi

TS 1882 EN ISO 2203

Havacılık Serisi – Kompozit Malzemelerden İmal Edilen Parçaların Gösterimi

TS EN 4408

Havacılık Serisi – Kaynaklar – Teknik Resim Üzerindeki Bilgiler

TS EN 2574

Havacılık Serisi – Perçinler – Teknik Resimde Gösterilişi

TS 7065 EN 2544

İnşaat Mühendisliği ve Bina Teknik Resimleri Kesit ve Görünüş Alanlarının Belirlenmesi – Genel Kurallar

TS 3434

Ölçekler

TS 3532 EN ISO 5455

Çubukların ve Profillerin Sadeleştirilmiş Gösterilişi

TS 4929 EN ISO 5261 (Eski no: TS 4929 ISO 5261)

Çubukların ve Profillerin Sadeleştirilmiş Gösterilişi – Tadil

TS 4929 ISO 5261:1999/T1 (Numara tadili, TS 4929 EN ISO 5261)

Taramalar – Kesit Yüzeyinin ve Malzemenin Gösterilişi

TS 5319

İz Düşüm Metotları

TS EN ISO 5456 (Eski no: TS ISO 5456)

Geometrik Toleranslandırma Şekil, Doğrultu, Konum ve Dönme Toleranslarının Doğrulama Prensipleri ve Metotları – Kılavuz

TSE ISO / TR 5460

Ağaç İşleri Teknik Resim

TS 5602

Teknik Resimler İçin Çizim Gereçleri – Doğal Aydınger Kâğıdı

TS 5734 ISO 9961

Bağlama Elemanlarının Montajda Sadeleştirilmiş Gösterilişi

TS EN ISO 5845-1 (Eski no: TS ISO 5845-1)

Merkezî Deliklerin Sadeleştirilmiş Gösterilişleri

TS EN ISO 6411

Cam Eşyalar İçin Teknik Resim

TS EN ISO 6414

Mikrokopyalama Kuralları

TS EN ISO 6428 (Eski no: TS ISO 6428)

Mikrokopyalama Kuralları

TS ISO 6428:1999/T1 (Numara tadili, TS EN ISO 6428)

Yapı Çizimleri – Prefabrik Yapı Elemanları İçin İmalât Çizimlerinin Yapılmasında Genel Kurallar

TS EN ISO 7437

Dinamik Uygulamalar İçin Sızdırmazlık Elemanları

TS EN ISO 9222

Çizim Gereçleri – Polyester Esaslı Çizim Filmi

TS ISO 9958

Geometrik Toleranslar İçin Semboller- Oranlar ve Boyutlar

TS 10844 EN ISO 7083

Teknik Resim Kağıtlarının Katlanması

TS 10847

Ölçülendirme – Uygulama Kuralları

TS 11397

Boyutlandırma – Makina ile Programlama İçin Ölçülendirme

TS 11399 – TS 11399/T1

Kavislendirme (Yuvarlatma) Yarı Çapları

TS 11705

Fatura Dip Kavisler

TS 11706

Belirsiz Şekilli Kenarlar – Terimler, Tarifler ve Gösterilişler

TS ISO 13715

Yapıştırma, Kenet ve Preste Birleştirmelerin Sembolik Gösterilişleri ve Belirtilmesi

TS EN ISO 15785

Benzer İçerikler

Bu websitesi, kullanıcı deneyiminizi geliştirmek için yalnızca zorunlu çerezleri kullanmaktadır. Anladım