İzantropik verimlilik nedir? Hava kompresörlerinin karşılaştırılmasında izantropik verimlilik nasıl kullanılır? Spesifik güçten farkları nelerdir?
İzantropik verimlilik, sistemler içerisindeki enerji kaybının gerçek dünyadaki karşılaştırılmasını sağlayan bir ölçü birimidir. Hava kompresörlerinin karşılaştırmasını kolaylaştıran bu metrik, bir kompresörün gerçek enerji tüketiminin ideal bir kompresörün aynı işi gerçekleştirmek için ihtiyaç duyacağı teorik enerji tüketimine oranıdır.
Spesifik Güç ve İzantropik Verimlilik Farkları Nelerdir?
Bir hava kompresörünün debi başına güç tüketimi onun spesifik gücü olarak ifade edilir. Bu, verilen çıkış basıncında giriş elektrik enerji değerinin 100 CFM (2,83m3/dk) çıkış akış oranına eşittir. Bir kompresörün spesifik gücü ne kadar düşükse verimliliği o kadar iyi demektir. Spesifik güç, kompresörün çıkış/çalışma basıncına bağlıdır. Bu yüzden, bir kompresör için spesifik güç belirtilirken, spesifik gücün verildiği çıkış hava basıncının belirtilmesi de zorunludur.
İzantropik verimlilik ise işletme basıncını dikkate alır ve kamu otoritelerinin hava kompresörü verimlilik standartları için zorunlu kıldığı her biri farklı tam yük çalışma basıncına sahip benzer büyüklükteki kompresörlerin, çalışma süresince verimlilikleri arasındaki karşılaştırma sürecini büyük ölçüde basitleştirir. Bu metrik, bir hava kompresörünün gerçek enerji tüketiminin ideal bir kompresörün aynı miktarda işi gerçekleştirmesi için gerekli olacak teorik enerji tüketimiyle karşılaştırılmasıdır. Hava kompresörlerinin karşılaştırılmasında kullanılan bu metrik, yüzde olarak ifade edilir. İdeal koşullar altında çalıştığı varsayılan hayali bir kompresörün izantropik verimliliği %100’dür.
Hangisi Daha Doğru Bir Metrik?
Aslında iki metrik de doğrudur. Aralarındaki farkın kaynağı çalışma basıncı ile ilgilidir. Spesifik güç çalışma basıncına bağlı olarak hesaplanır yani spesifik güç üzerinden verimlilik karşılaştırılması yapılacağı zaman, çalışma basıncı da mutlaka hesaba katılmalıdır. İzantropik verimlilik ise kompresörlerin karşılaştırılmasında çalışma basıncına ihtiyaç duymaz.
Burada dikkat edilmesi gereken önemli nokta şudur: Spesifik gücü düşük olan kompresör daha verimlidir. Ancak izantropik verimlilik için tersi bir durum söz konusudur. İzantropik verimliliği yüksek olan kompresör daha verimlidir. Peki
İzantropik Verimlilik Neden Önemli?
Bir kompresörün ömrü boyunca tükettiği elektrik enerjisine ödediği miktar, satın alma ve bakım maliyetleri de dahil olmak üzere toplam kullanım ömrü maliyetinin %75’ini yani dörtte üçünü oluşturur. Her kompresörün tasarlanan verimliliği, kompresör çalıştırmanın en büyük gideri olan enerji tüketimini önemli ölçüde etkiler. Sistem talebi için en verimli kompresörün seçilmesi, en verimli sistem tasarımı için herhangi bir satın alma fiyatı ile dengelenmesi gereken “ömür boyu enerji tasarrufu” anlamına gelir. Yani verimliliği yüksek bir kompresör satın almak, bir firmanın genel işletme maliyeti için oldukça önemlidir. İzantropik verimlilik, farklı hava kompresörlerinin enerji verimliliği bakımından karşılaştırılmasını kolaylaştıran bir metriktir.
CAGI’nın İzantropik Verimlilik Videosu İçin Türkçe Altyazı Hazırladık
Makina İmalatçıları Birliği olarak, temsil ettiğimiz sektör adına çok önemli olduğunu düşündüğümüz bu metriklerden Türk girişimciler, sanayiciler, imalatçılar ve mühendisler de rahatlıkla faydalanabilsin diye CAGI’nın hazırladığı “Isentropic Efficiency” videosuna Türkçe altyazı hazırladık.
Neredeyse her fabrika ve imalathanede bulunan vidalı kompresörleri seçerken, enerji verimliliğine mutlaka dikkat edilmesi gerekiyor. Basınçlı Hava ve Gaz Enstitüsü’nün (CAGI) hazırladığı bu videoda, hava kompresörlerini karşılaştırmada kullanılan metrikler, özellikle de İzentropik Verimlilik, ayrıntılı bir şekilde ve basit bir dille anlatılıyor.
Ekibimizin yoğun çalışması ve CAGI’nın iş birliği ile hazırladığımız Türkçe altyazı, YouTube platformundaki videonun altyazılar seçeneğinden erişilebilir.